Denemeler (Montaigne) | Kitap Yorumu

Yazar: Montaigne, Çevirmen: Sabahattin Eyüboğlu,
Yayınevi: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları

Kitap, Montaigne'nin çeşitli konular etrafında yazdığı kısa düşünce yazılarından oluşuyor. Montaigne bu yazılarında kimi filozof, tarihi kişilik ve yazarların düşünce ve sözlerinden de ilham alarak insan ve ona dair konuları işlemiş. 

Sanıyorum ki öğrencilik yaşamınızın en azından bir noktasında mutlaka Montaigne ile yolunuz kesişmiştir. Belki bir öneri, belki zorunlu bir okuma, hatta belki de kişisel bir keşfiniz sonucunda kendisinin Denemeler'ini okumuş, göz atmış, en azından ismen duymuşsunuzdur. Bu kitabı ben de ilk kez liseye giderken okumuştum. Öğretmenlerimin kitabı önerdiğini hayal meyal hatırlamakla birlikte, kitabı yine bir kitapçı turumda keşfedip okudum.

O zamanlar kitap hakkında ne düşünmüştüm bunu anımsayamıyorum ancak kitapta sarı keçeli kalemle (evet böyle şeyler yapardım ahahah) çizdiğim yerler ve kimi yerde hafifçe beliren kısa notlar bana pek tabii o zamanki düşüncelerim hakkında biraz fikir verdi. Tabii geçmiş zamanın fikirlerinin ilginçliği bir yana kitabı bu okumamda daha farklı şeyler de düşündüm. 

Montaigne'nin x konusundaki düşüncesine katılmam veya y konusundaki düşüncesine katılmamam çok değişken bakış açılarımın ürünü. Kendisinin cinsiyetçiliğini ise yaşadığı yüzyılın popüler fikirlerinin basmakalıplığına veriyorum. Ancak tüm bunlar bir yana, kitaba ve yazarın düşünce dünyasına dair en beğendiğim ve kendime yakın bulduğum nokta, yazarın bireylerin kendi fikirlerini inşa etmelerine verdiği önemi şiddetle savunması ve bunu kendi yazdığı bu kitapla da somutlaştırmasıydı. Hatta yazar bu somutlaştırma eylemini de yazdığı önsözde kendisi dile getiriyor: ''Kısacası, okuyucu, kitabımın özü benim.'' Kendisi öldükten sonra da düşüncelerinin yaşaması için onları yakınlarına bırakma amacının kitabı var etme amacı olduğunu ve bu yolda ilerlerken ''ben kitabımı yaptığım kadar da kitabım beni yaptı.'' sözleriyle, kendisinin de yazı yoluyla geliştiğini ifade ediyor.

Velhasıl kelam, kitabı okumadıysanız okuyun derim. Eksik kalmasın kategorisindeki bir kitap benim için Denemeler.

Hoşça ve kitaplarla kalın.

Kitabın fiyatı gözlerimi yaşartıyor...

ALINTILAR

''Gerçek nedir?'' 

''Gerçek benim.'' (Montaigne Üzerine Düşünceler)

''...çünkü iyi tarafımız da bütün günahlarından arınmış değildir.'' (Sayfa 7 - Kendimizi Anlatmak)

''Kendi yazılarımda bile her zaman, ilk duyduğum, düşündüğüm şeyleri bulamam.'' (Sayfa 102 - İnsan Hali)

''Platon, Devlet'inde akılca ve ruhça zayıf olanlara tartışmayı yasak etmiştir.'' (Sayfa 134 - Tartışmalar)

''Kendine ihanet eden, efendisine haydi haydi ihanet eder.'' (Sayfa 199 - İnsanlar Arasında)

''İyilikler insana, karşılığını verebileceğini sandığı sürece hoş gelir.'' - Tacitus (Sayfa 211 - Kitapların Değeri)

''İnsan hayatı denen bu yolculukta benim bulduğum en iyi nevale kitaplardır ve ondan yoksun anlayışta insanlara çok acırım.'' (Sayfa 224 - Kitaplar)

''Kedimle oynadığım zaman, kim bilir, belki benim onunla oyalandığımdan çok o benimle oyalanıyor.'' (Sayfa 226 - Baştakiler ve Biz)

''Başına dolu yağan, dünyanın dört bucağını fırtına içinde sanır.'' (Sayfa 247 - İnsan ve Evren)

''...kendimizden kaçmamız kendimizde olup biteni bilmediğimizdendir.'' (Sayfa 257 - Yaşamak Sanatı)